* Các công trình nhà dân, nhà lô phố hiện nay phần nhiều làm kiểu thang xoắn- không có cốn và chiếu nghỉ.
Bản thang
Chiều rộng bản thang tính từ mép tường đến mép lan can tay vịn. Chiều rộng của bản thang tuỳ thuộc vào lưu lượng và số người sử dụng và căn cứ vào qui phạm để tính toán.
Đối với nhà ở chung cư- tùy quy mô, chiều rộng bản thang thường lấy 1200-1400, để đảm bảo cho hai người lên xuống dễ dàng. Đối với nhà công cộng, chiều rộng bản thang thường lấy 1400-2000 và căn cứ vào tính toán thoát người để quyết định.
Chiều rộng bản thang thông thường không nhỏ hơn 900 (do yêu cầu về phòng hoả) và không lớn hơn 2200 (do yêu cầu về sử dụng - qui phạm). Với một số công trình có yêu cầu sử dụng đặc biệt, chiều rộng bản thang có thể lớn hơn.
Để đảm bảo đi lại và vận chuyển các đồ dùng lớn được dễ dàng, chiều rộng chiếu nghỉ phải lớn hơn hoặc bằng chiều rộng bản thang. Đối với cầu thang thẳng, để tránh hiện tượng dẫm phải chân vì lỡ bước, chiều rộng chiếu nghỉ tối thiểu bằng 800 hoặc bằng 800 + n.500, trong đó: n là số bước đi tại chiếu nghỉ, 500 là chiều dài một bước chân.
Độ dốc
Độ dốc của cầu thang được quyết định bởi chiều cao bậc thang (h) và chiều rộng bậc thang (b). Thông thường quan hệ giữa chiều rộng và chiều cao bậc thang được lấy theo công thức: b+h=450. Thích hợp nhất là b=300 và h=150.
Nhà ở, trường học, hội trường, bệnh viện, nhà trẻ. Tương đương với chiều cao 150-175, 140-160, 130-150, 150, 120-150 và chiều rộng là 250-300, 280-320, 300-350, 300, 250-280.
Bậc thang dưới cùng thường rộng hơn 40-80 và thấp hơn từ 20-40. Trong một cầu thang không nên thay đổi độ dốc.
Mũi bậc dùng vữa ximăng hoặc các loại vật liệu ít bị mài mòn, có thể làm vát hoặc lượn tròn để khi bước khỏi bị vấp.
Mặt bậc cấu tạo giống như mặt sàn, có thể làm bằng các loại vật liệu như vữa ximăng, vữa granitô, gạch hoa, đá xẻ, gỗ, chất dẻo…
Để đảm bảo an toàn khi đi lại trên cầu thang phải làm lan can, phía trên lan can có tay vịn làm chỗ dựa để khi lên xuống cầu thang được thuận tiện.
Chiều cao lan can có quan hệ tới độ dốc của cầu thang, cầu thang dốc ít thì yêu cầu lan can cao và ngược lại cầu thang dốc nhiều thì yêu cầu lan can thấp.
Chiều cao lan can được tính từ điểm giữa mặt bậc đến mặt trên của lan can, thường lấy từ 800-1000 đối với người lớn và 500-600 đối với trẻ em.
Lan can có thể chia làm hai loại: lan can đặc và lan can rỗng.
Lan can đặc có làm bằng bêtông cốt thép hoặc xây gạch với các trụ nhỏ bằng bêtông cốt thép.
Lan can rỗng có thể làm bằng gỗ, bêtông cốt thép, kim loại. Loại lan can này thoáng, nhẹ có thể trang trí theo nhiều hình thức, nhưng phải đảm bảo được an toàn với các khoảng trống không lớn hơn 150.
Tay vịn
Tay vịn được làm bằng nhiều loại vật liệu như gỗ, thép, thép không gỉ, đồng, bêtông cốt thép, granitô... nhưng cần phải đảm bảo nhẵn, không bụi.
Tay vịn được liên kết với lan can bằng đinh, đinh vít, hàn hoặc liên kết toàn khối.
%2Bcopy.jpg) |
| Một số kiểu trụ và tay vịn bằng gỗ |
Có tác dụng để người đi lại ở khu cầu thang và hành lang không va chạm nhau. Khoảng cách điều hoà được tính từ mép ngoài của tường cho đến mép của bậc thang đầu tiên.
Nếu chiều rộng bản thang ≤ 1200 thì khoảng cách điều hoà ≥ 300. Nếu chiều rộng bản thang lớn hơn 1200 thì khoảng cách điều hoà ≥ 600.
Khoảng đi lọt
Để đảm bảo việc đi lại được thoải mái và mang vác dễ dàng, khoảng đi lọt ở cầu thang xuống tầng hầm, cửa đi dưới chiếu nghỉ cầu thang tối thiểu phải ≥ 1800 (hình 6.12). Mặt thang dưới lên trần thang trên, tối thiểu phải ≥ 2000.
Một số cách giải quyết khoảng đi lọt cho cửa đi dưới chiếu nghỉ cầu thang:
- Nền nhà cao: hạ nền nhà tới độ cao cần thiết để giải quyết lối đi dưới chiếu nghỉ.
- Nền nhà thấp: kéo dài đợt một của thang bằng cách tăng số bậc đợt một, đồng nghĩa tăng độ cao của sàn chiếu nghỉ tới độ cao cần thiết để đi lọt.
- Nền nhà thấp chiều dài buồng thang không đủ để kéo dài đợt thang: giải quyết bằng cách làm cầu thang ba đợt, khi đó cửa đi nên đặt dưới chiếu nghỉ thứ hai.
- Chiều rộng buồng thang không đủ để làm thang ba đợt: giải quyết bằng cách cho độ dốc của cầu thang lớn lên bằng cách tăng chiều cao bậc và giảm chiều rộng bậc. Ngoài ra có thể cấu tạo bậc chia làm hai hoặc làm cầu thang không có chiếu nghỉ.
*******
