Thông thường vữa ximăng được dùng để gọi vữa ximãng – cát (cũng như vữa vôi, thực tế là vữa vôi – cát).
Vữa ximãng – cát có khối lượng thể tích lớn hơn 2000 kg/m3, mac 25 – 200, độ giữ nước T > 63%, ninh kết nhanh (chỉ sau vữa thạch cao) và khó xây, khó trát. Vữa ximãng – cát phải dùng hết trong 1 giờ kể từ khi trộn xong.
Vì ximăng không phải là chất dính kết có tính dẻo nên muốn vữa ximãng – cát dẻo hơn, có tính lưu động cao hơn, ít nứt nẻ hơn thì cho thêm vôi hoặc đất sét và được vữa ximăng – vôi, vữa ximăng – đất sét.
Vữa ximăng – cát dùng để xây, trát, ốp, lát, láng ở mọi nơi, kể cả nơi ẩm ướt, chịu nước, dưới mực nước ngầm, chịu lực lớn,… khi xây người ta thường dùng vữa ximãng – cát vàng mac 50 hoặc 25, khi trát thường dùng vữa ximãng – cát đen trộn với vôi cho dễ trát. Khi trát nơi quan trọng phải dùng vữa mác cao 75# trở lên. Ngày nay do xi măng nhiều và cũng không đắt lắm, nên khi xây nhà người ta có xu hướng dùng vữa ximãng cát cho cả xây và trát, lát, ốp, láng.
Xi măng không tốt cho sức khỏe, không nên lạm dụng ximăng.
Vữa tam hợp, còn gọi là vữa bata, vữa hỗn hợp. Thực chất là vữa vôi (hoặc vữa đất sét) có thêm ximăng đáng kể để tăng cường đô (mac) và dùng được ở nơi ẩm thấp, hoặc vữa ximãng có thêm vôi (hoặc đất sét) để tăng dẻo.
Vữa tam hợp có khối lượng thể tích 1800 – 2000 kg/m3, có mac 8 – 100, độ giữ nước T > 75%.
Vữa tam hợp dùng để xây, trát, lát, ốp, láng hầu như ờ mọi nơi. Vữa tam hợp được ưa chuộng nhờ có tính dẻo cần thiết (nên dễ thi công) và thời gian đông cứng vừa phải.
Vữa vôi là tên gọi thông thường của vữa vôi – cát, gồm vôi, cát trộn với nước.
Vữa vôi – cát có khối lượng thể tích khoảng 1800 kg/m3, có mac 2-8, độ giữ nước T > 75%, ninh kết chậm (chậm nhất trong các loại vữa).
Vữa vôi – cát chỉ đông cứng trong không khí. Dùng vữa vôi – cát để xây dựng và trát nhà tạm, nhà cấp 4,… ở những nơi khô ráo.
Muốn tăng cường độ (mac) của vữa vôi – cát thì thêm ximăng vào. Vữa này có thể dùng dược ở nơi ẩm ướt.
Vữa vôi – cát vô hại dối với sức khỏe.
Nếu thay cát bằng xỉ, chúng ta được vữa vôi – xỉ, thay cát bằng rơm thì được vữa vôi – rơm.
Có thể dùng xỉ lò vôi trộn cát làm vữa.
Vữa vôi thủy gồm vôi thủy và cát trộn với nước. Lượng nước dùng cho vôi thủy khoảng 15 – 20% lượng vôi thủy. Nước trong vữa nhiều thì cường độ của vữa vôi thủy giảm.Vữa vôi thủy ninh kết tương đối chậm.
Vữa vôi puzolan gồm vôi puzolan và cát trộn với nước.
Vữa vôi puzolan dùng được ở nơi ẩm ướt hoặc trong nước, dưới đất, làm bêtông gạch vỡ (hoặc đá dăm) để lót móng.
Vữa vôi puzolan đông cứng chậm, do vậy muốn dông cứng nhanh cần trộn thêm 20% ximãng pooclang và gọi là vữa vôi puzolan – ximăng. Vữa vôi puzolang – ximãng có cường đô 50 kG/cm2 sau 7 ngày và 100 kG/cm2 sau 28 ngày.
Vữa thạch cao gồm bột thạch cao trôn với nước. Lượng nước chiếm 65 – 90% lượng thạch cao. Vữa thạch caọ dùng để xây, trát, làm gờ chỉ,… ỏ những nơi khô ráo.
Nếu vữa thạch cao trộn thêm cát thì được vữa thạch cao – cát, có cường độ nhỏ hơn vữa thạch cao.
Nếu vữa thạch cao trộn thêm vôi thì được vữa thạch cao – vôi, dùng để xây.
Không được trôn xi măng vào vữa thạch cao, vì khi đông cứng thì xi măng co lại, còn thạch cao thì nở ra nên không thể liên kết được với nhau.
Vữa thạch cao ninh kết rất nhanh (nhanh nhất trong tất cả các loại vữa).
Vữa thạch cao tốt hơn vữa vôi và vữa ximăng, vì nó sạch, không độc hại.
Chỉ những nơi có độ ẩm cao (buồng tắm, vệ sinh, bếp,…) thì không nên dùng vữa thạch cao, vì không bền. Rất nên tận dụng vữa thạch cao, vì rẻ, dễ dùng và vô hại.
Vữa đất sét gồm đất sét, cát nhào trộn với nước. Vữa này chỉ dùng cho nhà tạm và nơi khô ráo, tựờng rào.
Nếu vữa đất sét có thêm vôi thì dược vữa đất sét – vôi, cường độ cao hơn vữa đất sét, dùng để xây và trát các khối xây bằng gạch mộc.
************
